Minister De Jonge en Staatssecretaris Heijnen bezoeken energiebalancerende mobiliteitshub in duurzame woonwijk Wisselspoor deelgebied 1

Hoe kunnen elektrische voertuigen juist de oplossing zijn voor overbelasting van het net? Dat wordt uitgezocht in de nieuwe duurzame woonwijk Wisselspoor in Utrecht. Op 24 mei kwamen Minister Hugo de Jonge en Staatssecretaris Vivianne Heijnen, onder leiding van wethouder Eelco Eerenberg, alles te weten over deze veelbelovende wijk, waar duurzame mobiliteit, een gemengd woon-werk gebied, een autoluwe leefomgeving en de energietransitie samenkomen. 

Een groot lokaal zonne-energiesysteem laadt bidirectionele elektrische auto’s met duurzame zonne-energie, die dat weer kunnen terugleveren. Zo balanceren deze auto’s energie en ontlasten ze het elektriciteitsnet. Ook wordt de parkeernorm verlaagd door inzet van 100% elektrische deelmobiliteit. Wisselspoor deelgebied 1 is ontwikkeld door Synchroon en partners, en onderdeel van de City Deal elektrische deelmobiliteit. In project ROBUST onderzoekt een consortium van kennisinstellingen, bedrijven en overheden, hoe het bidirectionele ecosysteem in de wijk overbelasting van het net kan voorkomen, welke wet- en regelgeving hierbij hoort en hoe het door publiek kan worden omarmd. Zo wordt er gezocht naar een integrale oplossing voor netcongestie.  

Uniek Wisselspoor
Netcongestie, ofwel overbelasting van het elektriciteitsnet, is een groeiend probleem in Nederland. Door de sterke groei van opwek uit zonnepanelen en aardgasloos bouwen kunnen nieuwe wijken maar beperkt worden aangesloten aan het net, zo ook Wisselspoor in Utrecht. Wisselspoor is een nieuwe wijk voor wonen en werken in hartje Utrecht, gerealiseerd op een voormalig bedrijventerrein van de Nederlandse Spoorwegen (NS). De duurzame wijk zal uiteindelijk groeien naar circa 1.200 woningen, waarvan de eerste 122 woningen zijn opgeleverd. 

In Wisselspoor deelgebied 1 zijn de resultaten zichtbaar van de City Deal elektrische deelmobiliteit. Bij dit gebiedsontwikkelingsproject zijn bidirectionele elektrische deelauto’s in gebruik door bewoners, die zowel kunnen laden als energie kunnen terugleveren (vehicle-to-grid). Wisselspoor deelgebied 1 is ontwikkeld door Synchroon, in samenwerking met de gemeente Utrecht en NS Stations, Studioninedots en Delva Landscape Architecture.

“In Wisselspoor laten we zien dat je met elektrische deelauto’s het autobezit kan verlagen waardoor minder ruimte nodig is voor parkeren. Tegelijkertijd zetten we deze auto’s in als buffer voor zon- en windenergie. Daarmee dragen we bij aan de versnelling van de transitie naar een 100% duurzaam energiesysteem.” – Robin Berg (We Drive Solar)

Naar een oplossing voor netcongestie
De centrale parkeergarage in Wisselspoor deelgebied 1 biedt de unieke kans om onderzoek te doen naar de rol van bidirectioneel laden in het verminderen van netcongestie. In de wijk ligt nu al een groot zonne-energiesysteem op de daken van de woningen en de mobiliteitshub, waar een bidirectioneel laadsysteem aanwezig is voor zowel deelauto’s van deelautobedrijf We Drive Solar als eigen auto’s van bewoners. Het zonne-energie systeem kan nu maar op halve kracht draaien omdat het vanwege netcongestie op een kleinverbruiksaansluiting is aangesloten. 

Vanaf mei 2023 onderzoekt project ROBUST hier in de praktijk hoe bidirectioneel ladende auto’s de energie optimaal kunnen balanceren in combinatie met het zonne-energiesysteem. De opgewekte zonnestroom kan namelijk worden opgeslagen in de bidirectionele auto’s, die de energie later weer kunnen terugleveren. Hierdoor wordt de stroom lokaal opgeslagen en komt het dus niet op het net terecht. Zo vermindert de in- en uitstroom van energie van de wijk, waardoor de belasting van het net reduceert en het aansluiting van meer zonnepanelen op het net mogelijk kan maken. 

Het onderzoek levert waardevolle inzichten en werkmodellen op voor andere nieuwbouwwijken met grootschalige zonopwek in congestiesituaties. Project ROBUST wordt geleid door het Utrecht Sustainability Institute en is een samenwerking van kennisinstellingen, bedrijven en overheden. Het project wordt mede gefinancierd door TKI Urban Energy en door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. ROBUST valt onder de regeling Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) van de rijksoverheid.